Świat kolejek wąskotorowych

Mam pytanie dotyczące zasad umieszczania sygnalizacji kształtowej na stacji, niekoniecznie wąskotorowej.
Wczoraj przeczytałem instrukcję PKP, penetrowałem fora internetowe i zupełnie się "zakręciłem". Jeśli ktoś odpowie mi na pytana, będę wdzięczny:
1. Na małych stacjach spotykamy wyłącznie semafory wjazdowe, jakie są w takim wypadku ograniczenia ruchu? (w krzyżowaniu pociągów, prostych manewrach etc.)
2. W jakich przypadkach na stacji może być tylko jedna nastawnia?
3. Semafory jednoramienne, a dwuramienne - zastosowanie w praktyce,  czy może być tak, że wjazdowe są jednoramienne, a wyjazdowe dwuramienne?
4. Czy przed danym typem semafora, musi być "dopisana do niego" tarcza ostrzegawcza, na przykład jeśli      semafor jednoramienny, to tarcza nieruchoma, czy jest tu inna zależność, ewentualnie pełna dowolność?
Z góry dziękuję za odpowiedzi.

1. Właściwie żadnych - i tak odjazd odbywa się na polecenie dyżurnego ruchu.
2. Głównym ograniczeniem jest długość linek sterujących rozjazdami i semaforami.
3. Semafory dwuramienne stosuje się (a przynajmniej powinno) tam, gdzie niektóre przebiegi wymagają ograniczenia prędkości, np. ze względu na jazdę po kierunku zwrotnym na rozjeździe.
4. Na wąskim torze są tylko tarcze nieruchome. Na normalnym masz tarcze dwu- i trzystawne, przypisane do odpowiednich semaforów (jedno- i dwuramiennego). Czy zdarzały się przypadki "mieszania" (np. tarcza dwustawna do semafora dwuramiennego) - nie wiem.

To wręcz norma. Dzisiaj tarcze trzystawne stanowią zdecydowaną mniejszość tarcz poprzedzających semafory dwuramienne...
Pozdrawiam!
FB

Ad. 1
Na mniejszych stacjach bywają tylko semafory wjazdowe, ale nigdy nie było to regułą. Ograniczeń nie ma żadnych. Poza tym że wyjazd może odbyć się wyłącznie na sygnał "Nakaz jazdy" dany przez dyżurnego ruchu.

Nie zawsze. To zależy od zapisów regulaminu technicznego stacji. Zezwoleniem na wyjazd w przypadku istnienia semafora wyjazdowego może być sygnał zezwalający na jazdę lub "Nakaz jazdy" dany przez dyżurnego ruchu. Wskazanie semafora jest wtedy nie pozwoleniem na wyjazd tylko zapewnieniem dyżurnego i maszynisty że przebieg jest zamknięty i utwierdzony.

Ad. 2
Jeżeli położenie tego jednego posterunku zapewnia odpowiednią widoczność.

Ad. 3
Semafor dwuramienny trzystawny pozwala podać trzy sygnały:
Sr1 "Stój" (ramię górne poziomo, ramię dolne pionowo),
Sr2 "Wolna droga" (górne ramię ukośnie, dolne ramię pionowo),
Sr3 "Wolna droga ze zmniejszona szybkością" (oba ramiona ukośnie).

Semafor dwuramienny dwustawny pozwala podać trzy sygnały:
Sr1 "Stój" (ramię górne poziomo, ramię dolne pionowo),
Sr3 "Wolna droga ze zmniejszona szybkością" (oba ramiona ukośnie).

Semafor jednoramienny dwustawny pozwala podać trzy sygnały:
Sr1 "Stój" (ramię poziomo),
Sr2 "Wolna droga" (ramię ukośnie).

Zasadniczo wjazd i wyjazd na tor główny zasadniczy odbywa się na sygnał Sr2 "Wolna droga".
Wjazd i wyjazd na tory główne dodatkowe na sygnał Sr3 "Wolna droga ze zmniejszona szybkością" (bo trzeba zwolnić "skręcając" na zwrotnicy  :) ).

W związku z tym semafor wyjazdowy z toru głównego zasadniczego musi pokazywać tylko Sr1 "Stój" i Sr2 "Wolna droga".

Semafor wyjazdowy z głównego dodatkowego musi pokazywać tylko Sr1 "Stój" i Sr3 "Wolna droga ze zmniejszona szybkością".

Semafor wjazdowy na stacje musi być trzystawny, by pokazać sygnał Sr1 "Stój",
umożliwić wjazd z pełną prędkością na główny zasadniczy na sygnał Sr2 "Wolna droga"
i wjazd na tor główny dodatkowy na sygnał Sr3 "Wolna droga ze zmniejszona szybkością".

To oczywiście tylko dla zwykłej stacji na linii. Jak będziemy mieli stację węzłową troche się to komplikuje. Do tego dochodzi jeszcze cały szereg wyjątków. Ale to raczej na wieczorne rogowskie dyskusje się nadaje.


Ad. 4
Powinna być, choć dziś najczęściej jest to już tarcza świetlna.

S pozdravem Adam

Taaak? Podaj mi choć z jedną taką stację na sieci PKP ja takiej nie widziałęm choć fakt, że mało widziałem

To chyba jednak jest trochę inaczej. Otóż sygnał "Nakaz jazdy" podaje się w dwóch przypadkach:
- tam gdzie są dyżurni ruchu peronowi i dają oni tzw "zgody" na nastawnie wykonawcze/dysponujące(dysponującą)
- tam gdzie np. stacje znajdują się na łukach
Stacje gdzie wyjazd pociągów oprócz sygnału zezwalająćego na semaforze odbywa się na sygnał "Nakaz jazdy" wyszczególnione sa w Dodatku 1 do rozkłądu jazdy pociągów oraz wyszczególnione są w Służbowym Rozkładzie Jazdy Pociągów. BTW Są stacje gdzie wskazanie na semaforze sygnału zezwalającego wcale nie oznacza utwierdzenia drogi przebiegu :P


Znowu się nie zgodzę. Jedna nastawnia może być w przypadku gdy w drugim końcu stacji znajduje się PSKP czyli posterunek stwierdzenia końca pociągu bądź urządzenia SRK na stacji samoczynnie stwierdzają wjazd całego pociągu ze szlaku na stację (np. liczniki osi), bądź znajdują się tam inne urządzenia służące do stwierdzania końca pociągu (np. kamera).

Mówiąć krócej: zależy od tego jakie są zorganizowane drogi przebiegu jeżeli semafor umożliwia jazdy systemem pociągowym tylko "po prostej" jest jednoramienny jeżeli zaś zorganizowane są jazdy pociągowe "na bok" bądź "z boku"  to semafor będzie dwuramienny. Niezależnie czy to wjazd czy wyjazd. Uwaga!! są sytuacje gdy  jazda odbywa się "na wprost" a na semaforze wjazdowym wyświetla się sygnał Sr3 bądź jak kto woli na świetlnym S13. Czy ktoś wie dlaczego? :)

Wynika to z ograniczeń w długości pędni, tarcza ostrzegawcza przy drodze hamowania 1000m znaduje się nieraz i ponad kilometr od nastawni... Przed semaforami na liniach na których prędkość nie przekracza 40 km/h ustawia się tarcze ostrzegawcze nieruchome.

Dziękuję za wszystkie podpowiedzi.

Uwaga!! są sytuacje gdy  jazda odbywa się "na wprost" a na semaforze wjazdowym wyświetla się sygnał Sr3 bądź jak kto woli na świetlnym S13. Czy ktoś wie dlaczego? :)
Strzelam może chodzi o przypadek, gdy mamy uszkodzoną zwrotnicę, albo przewozimy niebezpieczny materiał?

Mam jeszcze pytanie, mamy małą stację, w zasadzie mijanka, plus boczny tor do ładowni ogólnej, ewentualnie plus jakaś bocznica. Jak najlepiej powinna być zabezpieczona taka stacja semaforami kształtowymi?

 Uwaga!! są sytuacje gdy  jazda odbywa się "na wprost" a na semaforze wjazdowym wyświetla się sygnał Sr3 bądź jak kto woli na świetlnym S13. Czy ktoś wie dlaczego? :)
Wtedy kiedy następny semafor (np. wyjazdowy) wskazuje sygnał "stój". Uważam ze takim przykładem jest wjazd na tor główny zasadniczy z zatrzymaniem pociągu. Nie wiem czy dość jasno wytłumaczyłem to o co mi chodziło.

Nie do końca, jeżeli sytuacja jest taka jak mówisz to przy semaforze wjazdowym znajduje się tarcza ostrzegawcza która informuje o wskazaniach semafora wyjazdowego.
http://www.kolej.eu.org/d/16769-8/IMG_5666.jpg (http://www.kolej.eu.org/d/16769-8/IMG_5666.jpg) - przykład na zdjęciu

Opisany przez Was przypadek jest poprawny jednak, na dal nie mam odpowiedzi na pytanie "dlaczego" :)

W przypadku semafora świetlnego jest tak jak napisałem bo ten semafor spełnia jednocześnie rolę tarczy ostrzegawczej (sygnalizacja prędkościowa). Natomiast jeśli chodzi o kształtowy?? hmm... Jedyne co mi przychodzi na myśl to sytuacja kiedy semafor ma sprzęgnięte ramiona (nie wiem czy tak to się nazywa) i można na nim podawać tylko sygnały Sr1 i Sr3.

Edit by Agneskate:
Nie potrzeba cytować posta znajdującego się powyżej. :)

To chyba wynika z braku (lub zmniejszonej) drogi hamowania między takim semaforem, a następnym.
Taka sytuacja ma miejsce w Gdyni Chyloni http://semaforek.xt.pl/wiki/images/2/28/Gdynia_Chylonia.gif (http://semaforek.xt.pl/wiki/images/2/28/Gdynia_Chylonia.gif) dla pociągów SKM jadących po torze 501 z Gdyni Gł. do Rumi. Semafory F501 i M501 są dość (na moje oko) blisko siebie (mniej więcej na długość 3xEN57, może trochę więcej). Gdy na semaforze M501 wyświetla się sygnał S1 to semafor F501 wskazuje sygnał S13, pomimo jazdy na wprost przez rozjazd nr 24. Jeżeli zaś na M501 mamy sygnał zezwalający na jazdę to na semaforze F501 pojawia się sygnał S2.

Pozdrawiam
Michał

Nie oklamując sie, to na wąskich szlakach powinny być podawane tylko 2 sygnaly na semaforach ksztaltowych  ;) Sr1 i Sr3 , a dlaczego? Stan torów nie pozwala na podanie sygnału Sr2  ;) hihihi :)

No bez przesady - tu i ówdzie jednak można jeździć powyżej 15 na godzinę. Wolna z ograniczoną prędkością na wąskim ma wszakże tylko jeden wariant - ograniczona do 15 km/h.
Co do semaforów i nakazów jazdy, to np. regulamin stacji Bytom Karb Wąskotorowy przewidywał, że odjazd pociągu odbywa się na podstawie sygnału zezwalającego podanego na semaforze grupowym i nakazu jazdy podanego przez dyżurnego ruchu nastawni BKw.

Dodatkowo z ciekawostek - semafor wjazdowy na Karb od strony Chorzowa Przeładowni (obecnie Bytomia Wąsk.) był czterokomorowy: wolna, wolna ze zmniejszoną prędkością, stój oraz SZ.

czyli już go nie ma?  semafor czterokomorowy to rzadkość na wąskich szlakach :)

Za mojej pamięci (czyli 9 lat) nigdy go nie było. Ostała się podstawa.
Druga rzecz - nie ma go już skąd i czym nastawiać - obsługująca go nastawnia wykonawcza BKw1 została w środku doszczętnie wypruta. Nie ostało się nic.
Ale, ale - daj boże, kiedyś go ustawimy na właściwym miejscu :)

To ja z kolei kojarzę czterokomorowy w Krośniewicach, bodajże od strony wjazdu z Ostrów. W sumie to niezły temat na konkurs - ktoś wie ile jeszcze było w wąskiej Polsce czterokomorowców? Bo ja na razie wiem tylko o tych dwóch...

http://kolej.one.pl/foto/30/1270361080-1.jpg (http://kolej.one.pl/foto/30/1270361080-1.jpg) jeśli dobrze widać to tu go widać.

Otóż są takie stację- przykład- WRZEŚCIE - linia Pruszcz Gdański - Łeba.
A ja się tez nie zgodzę- są także stacje na których jest jedna nastawnia, tory stacyjne są stosunkowo długie a nie ma kamery, liczników osi, posterunku skp itp itd a koniec pociągu stwierdza się dopiero po wyjeździe (minięciu nastawni dysponującej- w przypadku jednego kierunku)

Gdy na danym semaforze jest umieszczony wskaźnik W20 który informuje że między sygnalizatorem (tarczą ostrzegawczą lub semaforem) na którym jest on umieszczony a następnym semaforem droga hamowania jest krótsza od obowiązującej na danej linii. Przykład - Aleksandrów Kuj.- żeby przejechać przez stację trzeba pominąć 3 semafory: wjazdowy, drogowskazowy i wyjazdowy. Na wjazdowym sygnał S4(przy następnym semaforze 40 lub 60km/h), drogowskazowym S13(40km/h a przy następnym semaforze stój) a wyjazdowym S1 (Stój). Gdy na semaforze wyjazdowym sygnał zmieni się na sygnał S2- wówczas sygnał na drogowskazowym zmieni się także na S2 i ograniczenie prędkości nie będzie wymagane.

Lub gdy droga przebiegu pociągu znajduję się w trudnych warunkach terenowych, urządzenia się są przystosowane do wyższej prędkości (np. rozjazdy) to zamiast ograniczenia za pomocą wskaźników W9 przystosowane są urządzenia SRK do stosowania sygnałów  Wolna droga ze zmniejszoną prędkością, tak by w danym miejscu prędkość nie była większa.

W razie pytań mogę coś dopisać- mój e-mail fankolei@tlen.pl  Mogę również wesprzeć instrukcją- posiadam (chyba) wszystkie obecnie aktualne w PKP PLK S.A.

Np. w takim Toruniu Północnym nigdy nie było nastawni (mimo, ze ruch swego czasu był spory). Po zamknięciu ruchu pasażerskiego, a kiedy towarowy był jeszcze duży (ok. 2000r.) nie można było uświadczyć żadnych semaforów. Nie wiem dokładnie, na jakich zasadach ruch się odbywał, ale zdarzały się nawet dwa pociągi w tym samym czasie. Wszystko należało jeszcze do PKP. Aktualnie, wszystkie rozjazdy są poblokowane i czynny jest tylko tor główny, przez który kilka razy w tygodniu jeżdżą składy towarowe do Olka.

No to ciekawe...

Cześć.

Trochę nie w temacie, zapytam się czy drut pędny do nastawiania semaforów ,to nie ten sam
który znajduje się na  słupach trakcyjnych (teletechnicznych) ?.
Według instrukcji ,występują dwie grubości tych drutów  4 i 5mm.  A jak w praktyce ?. 8)

Pozdrawiam.

Ja biegły nie jestem ale raczej w pędniach jest drut stalowy a w teletechnice czy trakcji są druty miedziane lub aluminiowe.
http://www.fpe.com.pl/pl/produkty.html (http://www.fpe.com.pl/pl/produkty.html)

Przewód trakcyjny a teletechniczny to dwie różne rzeczy. Pędnia to coś jeszcze innego. Porządkując:
- na druty jezdne (w sieci trakcyjnej używa się brązu lub innego stopu na osnowie miedzi), średnice są dość znaczne rzędu 10 to kilkunastu mm, przekrój nie jest okrągły tylko specjalnie profilowany umożliwiający trzymanie przewodu przez wieszaki;
- na linie teletechniczne (linie telefoniczne, blokowe, zegarowe itd.) stosowano najczęściej druty stalowe, czasem ocynkowane, rzadko miedziane lub brązowe; tu średnice bywały mniej więcej w zakresie 2 - 4 mm
- na pędnie stosowano drut stalowy ocynkowany o średnicach 4 mm (dla napędów sygnałowych i ryglowych oraz rogatek mechanicznych) i 5 mm (dla napędów zwrotnicowych i wykolejnicowych). Na krążkach załomowych i tarczach napędów stosowano linkę na odcinku ok 1,5 m za i przed zwrotem lub napędem (długość w zależności od skoku roboczego pędni).

Ja mam drut stalowy bez ocynku ,który spadł ze słupa podczas burzy  :) zamierzam go użyć jako atrapa pędni między dwoma
słupkami ,połączony w pętli zamkniętej.  Mam też linkę energetyczną ,ale boję się że długo tam może może nie powisieć ;).

Ja mam również pytanie związane z tematem.
Otóż dwa lata temu dostaliśmy od PLK starą, zdezelowaną, mechaniczną tarczę zaporową. Pochodzi ze zlikwidowanej bocznicy i nie była sterowana pędniami a dźwignią bezpośrednio ze słupa. Ustawiliśmy ją przed halą dla ozdoby, gdyż nie było ani czasu ani środków by się za nią zabrać profesjonalnie.
Teraz jednak na remont nas stać i stąd pojawił się pomysł, aby po doprowadzeniu jej do stanu używalności umiejscowić ją tak, by była przydatna do ruchu.
Rodzi się jednak pytanie. Jak wyglądają przepisy dotyczące tarcz zaporowych na kolejach wąskotorowych?

http://kolej.krb.com.pl/?sygnaly-zamkniecia-toru-%28z%29,124 (http://kolej.krb.com.pl/?sygnaly-zamkniecia-toru-%28z%29,124)

Mało niestety jest tam napisane. Nie ma nic o zasadach ustawiania.
Przyznaję, że chodził już nam po głowie pomysł aby ustawić tarczę przy zjeździe z torów lokomotywowni na tory stacyjne. Po drodze znajduje się żeberko ochronne i zamykana brama. Chodziło o to by manewrowy po upewnieniu się, że nikogo na torach stacyjnych nie ma, otwarciu bramy i przestawieniu rozjazdu kierującego domyślnie na żeberko dawał na tarczy sygnał Z2.
Nie wiadomo jednak czy byłoby to przepisowo poprawnie.

Schemat stacji razem z tym miejscem dokładnie odwzorowałem na OpenStreetMap. Jeśli ktoś się zna na rzeczy może rzuci okiem na ten plan.

Słyszałem też podobno, że taka tarcza znajduje się gdzieś na GKW. To prawda?

Taki Tz znajduje się np. w Zbiersku. Patrząc na OpenStreetMap ustawienie Tz przed żeberkiem nie ma sensu. IMHO należy go ustawić na końcu rejonu manewrowego tak by osłaniał wjazd w tory główne po których realizowane są przebiegi pociągowe. Podanie sygnału zezwalającego należałoby uzależnić kluczowo od położenia dwóch zwrotnic kierujących na lokomotywownię.

Wygląda na to, ze prawda. Nawet prawie sprawna jest; trzeba jeszcze wyregulować długość pędni i wstawić szyby, a bedzie sprawna na 100%. Sęk w tym, ze nikomu się nie chce robić kilometrów do nastawni w celu przewajchowania tarczy, więc w zasadzie jej się nie używa  :P
A stoi ona pomiedzy Rz24 i Rz26 osłaniając wyjazd z szopy na stację.

To może się pokusicie o jej miejscowe nastawianie ? :)

Uzależnienie tej Tz od zwrotnic oznaczonych tu jako 1 i 2 to bardzo dobry pomysł, jednakże umiejscowienie jej w tym miejscu byłoby wysoce niepraktyczne.
Na OSM faktycznie tego nie widać, ale cała lokomotywownia i jej tory znajdują się na kilkumetrowym nasypie. Przy zjeździe z szopy na stację jest bardzo, jak na warunki kolejowe, strome pochylenie (niebieska strzałka) więc jakiekolwiek manewry na tym odcinku są mocno utrudnione, jeśli nie niemożliwe. Te żeberko zostało wybudowane właśnie w celu zapobiegania staczania się taboru na stację a rozjazdy 1, 2 i 3 zasadniczo ustawione są w kierunku prostym.
Zahamowanie ciężkiego składu przed tymi rozjazdami (jak i proponowaną tarczą) jest po prostu trudne. Dlatego właśnie myśleliśmy nad ustawieniem jej jeszcze przed tym spadkiem w miejscu b. Wtedy uzależniona byłaby również od rozjazdu 4.

Świętno tak kiedyś miało oidp. Kębłowo chyba też. (linia Wolsztyn - Nowa Sól)

Wcale nie musi być taka mała. Puck tak miał za czasów kształtowej.

A jak wygląda ta TZ w Zbiersku na planie?