Świat kolejek wąskotorowych

W miejscowości Dierżanów przy trasie na Płock

Ale gdzie to? Dierżanowa Geoportal nie znalazł, a najbliższy od Płocka Dzierżanów wskazał w powiecie poddębickim lub wołomińskim...

Dzierżanowo pomyłka teraz jest na pewno

Pozostałość po lini cukrowni Mała Wieś. To odcinek Mała Wieś - Płońsk.  Myślałem ze po liniach cukrowni Mała Wieś i Borowiczki pozostały tylko nasypy i resztki przepustów a tu taka niespodzianka.
Rozstaw 600mm.

na jednym ze zdjęć widać wyrażne rozgałęzienie szlaku a dalej jakieś zakłady do których prowadziły tory.A w jakich latach kolejka funkcjonowała.

Według B. Pokropińskiego (Kolejki wąskotorowe Mazowsza w "Inżynierowie polscy w XIX i XX w., tom IV" (http://www.bc.pollub.pl/dlibra/docmetadata?id=356)) kolejkę wybudowano z materiałów odkupionych z rozbieranej kolejki Nasielsk-Płońsk-Sierpc. Linię główną z cukrowni do stacji w Płońsku otwarto jesienią 1926, zaś w następnym roku powstały linie do Kobylnik, Nacpolska i Worowic. W 1928 r, było łącznie 48 km toru. Tabor liczył 6 parowozów i 80 wagonów o nośności 5 ton. W 1942 r. powstało połączenie z kolejką cukrowni Borowiczki. W 1960 r. było 9 parowozów, 3 spalinówki i 120 wagonów towarowych. Ruch wstrzymano w 1980 r. a kolejkę rozebrano w 1984 r.

Dokładny przebieg można obejrzeć na Geoportalu (chwilowo nie działa) albo na mapach WIG. W Dzierżanowie odgałęziała się linia do Nacpolska, która musiała zostać zlikwidowana znacznie wcześniej niż reszta sieci (na mapie WIG z 1933 r. jej nie ma, na mapach niemieckich z II wojny jej nie ma, na Geoportalu jest działka i zaznaczone fragmenty nasypu). Była też bocznica do na plac składowy folwarku, czyli później PGRu.

PS
Może warto zmienić tytuł wątku na Kolej Cukrowni Mała Wieś i przenieść do działu kolei cukrownianych...

A wg mnie wyglada to tak:

Według B. Pokropińskiego (1995b) budowa szkieletu tej sieci miała miejsce w latach 1926-27, kiedy to powstała linia łącząca cukrownię ze stacją PKP w Płońsku oraz boczna linia z Nakwasina do Grodkowa (ryc. 17, tab. 36). Według zachowanych w AAN dokumentów w 1940 r. uruchomiono linię z Dzierżanowa do Nacpolska  i wykonano połączenie z Worowic do Pilchowa, gdzie uzyskano połączenie z siecią kolejową cukrowni Borowiczki przyłączając jednocześnie istniejący już od początku lat 1920. odcinek należący do tej ostatniej cukrowni prowadzący z Pilchowa do Blichowa z odgałęzieniem do Gocłowa. Ponadto wybudowane zostały dwie krótkie bocznice do Krzykosów i Bulkowa.

To jeszcze się zapytam, co z linią do Kępy Polskiej? Pokropiński pisze, że budowę rozpoczęto, ale jej nie ukończono. Linię znalazłem na natomiast na niemieckiej mapie z 44 r (http://igrek.amzp.pl/14285). Fragmenty jej nasypów widać też chyba na ortofotomapie Geoportalu (np. tu (http://maps.geoportal.gov.pl/webclient/default.aspx?crs=EPSG%3A2180&bbox=570716.111035542,510000.10031709296,571689.548535542,510589.16281709296&variant=) i dalej jeszcze ładniejsze fragmenty (http://maps.geoportal.gov.pl/webclient/default.aspx?crs=EPSG%3A2180&bbox=567206.736035542,508782.131567093,569153.611035542,510093.069067093&variant=)). Wygląda więc to tak, jakby prace ziemne zdążono wykonać praktycznie na całym odcinku... Rozumiem, że po wojnie wszystko szybko rozebrano?

A, skoro jesteśmy w okolicy: Jak było z połączeniem Borowiczek z Płockiem? Linia pojawia się dopiero na mapie niemieckiej 1:25000 z 1944 r. Czy faktycznie istniało przed wojną połączenie z przystanią w Płocku (coś mi nie gra... ???)?

Ja opierałem się na protokołach nacjonalizacyjnych i tam nic o tym odcinku nie było.


Były de facto dwa połączenia ;-). Pierw do przystani w Płocku (1930 r.) - po wybudowaniu linii kolejowej do Sierpca odcinek na terenie miasta "przełożono" do stacji PKP. To widać dość dobrze w sprawozdaniach zarządu cukrowni. Wogóle jakbyś chciał zobaczyć całość pracy to mogę zajrzeć np. w poniedziałek do ZUP ;-).

Nie przełożono a skrócono wąski tor gdyż PKP dało za duże wymagania odnośnie skrzyżowania torowiska.

Pewnie, że bym chciał :D.

Po przyjrzeniu się mapom: WIG 1:100000 - opracowana 1929-30 r. (więc linii jeszcze nie było), późniejsze mapy niemieckie powstały na jej podstawie i zostały (jak widać) tylko częściowo zaktualizowane. Linia znalazła się natomiast na mapie WIG 1:300000 z 1934 (http://igrek.amzp.pl/4892) (co prawda nie sięga tam przystani, a jedynie granic miasta - jakieś 1,5 km za przecięcie z budowaną linią normalnotorową).

No bo dalej nie sięgała. Nie miało by sensu gdyż dalej do Wisły i tak by nie dotarła gdyż jest tam stroma skarpa. Linia do Wisły docierała w okolicach cukrowni.

No i to mi nie gra ;). Określenie: "do przystani w Płocku". Przystań była tuż obok cukrowni, więc po co druga, no i do tego właśnie ta skarpa...

To określenie jest nieprecyzyjne i może wprowadzać w błąd. żeby zejść ze skarpy musiała by być kolejka linowa bo nawet trawersem by się nie dało. Za duża różnica poziomów. Ewentualnie trawers i zębatka.
No ale nie piszmy o Kolejce cukrowni Borowiczki w temacie o Małej Wsi.