Świat kolejek wąskotorowych SMF
14 Listopada 2024, 15:33:34 *
Witaj
Witamy, Gość. Zaloguj się lub zarejestruj.

Zaloguj się podając nazwę użytkownika, hasło i długość sesji
w6 i... Rp 1: Serwer FTP już działa! Szczegóły na forum.
   Strona główna   Pomoc Szukaj Zaloguj się Rejestracja  
Strony: [1]   Do dołu
  Drukuj  
Autor Wątek: Balcan electrique, diesel et vapeur  (Przeczytany 11729 razy)
bastionn
Mechanik
***
Długość toru:: 171 m

W terenie W terenie


« : 11 Lipca 2013, 12:13:28 »
+5

Zainspirowani blogiem ttp://layer.uci.agh.edu.pl/M.Czapkiewicz/4images/categories.php?cat_id=116 postanowiliśmy wybrać się w marcu w tę część Europy i sprawdzić naocznie co jeszcze jeździ a co już nie. Pogoda miała być piękna wiosenna, ostatecznie aura zafundowała nam cztery pory roku w 8 dni.

1.   Arad Rumunia: wąskotorowy tramwaj 1000mm z ciekawą podmiejską odnogą do oddalonego ponad 20km Ghioroc u podnóży Karpat. Tabor to głównie używańce z Niemiec i Czech, większość w oryginalnym malowaniu (np. z reklamą jakiegoś niemieckiego  aquaparku). Nam się najbardziej spodobał czerwony z wianuszkiem płyt CD za szybą. W Ghioroc jest cos w postaci skansenu tramwajowego w starej zajezdni, brama była zamknięta ale można popatrzeć przez siatkę. Garść informacji o tramwajach w Arad jest na stronie http://ro.wikipedia.org/wiki/Tramvaiul_din_Arad. Po drodze do Serbii można zajechać do Timiszoary (również tramwajowe miasto) i wstąpić do fabrycznej knajpy popularnego browaru Timisoreana

2.   Kostolac Serbia: górnicza 900mm. Spóźniliśmy się jakieś 5 lat. Wąskie i normalne tory rozebrane, najstarsze kopalnie zamykane, transport w całości przenośnikami taśmowymi. UNRRA Davenport 1003/2881 (nr 12) na postumencie od 2007 roku (po przepracowaniu 60 lat), ostatnie manewry dla FarRail odbyły się w 2009r (loc no 9 i 13, już bez papierów na kocioł)  i zaraz potem rozebrano torowisko.

3.   Kolubara Serbia: górnicza 900mm. Jugosłowiańska energetyka była / jest oparta o kopalnie węgla brunatnego. Węgiel z odkrywek jest transportowany koleją lub taśmociągami do zakładów oczyszczania (mycie, suszenie, sortowanie), skąd jest transportowany koleją lub taśmociągami do elektrowni zaś część odstawiana do sprzedaży indywidualnej. W przypadku tego kompleksu zakład oczyszczania jest we Vreoci, dokąd węgiel dowożony jest z dwóch kopalni wąskim torem. Tabor to elektryczne krokodylki: belgijskie BBC z lat 50’, czeskie Skody z 60’ i ich NRD-owskie odpowiedniki. Odstawione francuskie Decauville serii 53 (900mm, zakupione kiedyś do manewrów) po raz ostatni były rozpalane w 2009 dla grupy FarRail, podobnie jak odstawione rok wcześniej popularne tutaj tenderzaki serii 62 (na to 1435mm, chorwacka fabryka Duro Dakowić ze Slavonskiego Brodu ma bazie lokomotyw wojennych Porter / Vulcan / Davenport dla  kopusów transportowych armii USA). Te duże zostały zastąpione zgrabnymi czeskimi spalinówkami, które wykonują całość prac manewrowych i odstawiają węgiel na stację kolejową do dalszej utylizacji. Większość oczyszczonego węgla jest transportowana taśmociągami do osobnej normalnotorowej stacji załadowczej, skąd kilkanaście składów dziennie wywozi do potężnego kompleksu energetycznego Nicola Tesla w oddalonym ok. 30km Obrenovac. Część węgla trafia wąskim torem do nieodległej elektrowni Kolubara A w Veliki Crljeni, zaś warsztaty kolejowe zlokalizowane są w Rudovci. We Vreoci funkcjonuje również transport napowietrzny.

4.   Pozega Serbia: skansen wąskotorowy obok stacji normalnotorowej. Koleje Jugosławii po I i II wojnie światowej zarządzały liniami o rozstawie 600, 750, 760, 1000 i 1435 mm, z czego klika tysięcy kilometrów Austriackiego rozstawu 760mm. Możliwa była m.in. podróż jednym pociągiem  z Belgradu do Dubrownika – to ponad 700km  po wąskim torze. W 1964 rozpoczął się wielki program modernizacji kolei polegający na przekuwaniu wąskiego toru na normalny i zamykaniu nierentownych linii. W 1979 wyjechał ostatni rozkładowy pociąg wąskotorowy, dla potomnych zachowano jedynie krótki odcinek w okolicy Mokrej Gory (zresztą i tak rozebrany w 1989r). W skansenie Pozega zgromadzono małą część taboru i akcesoriów kolejowych, jest jednak kilka ciekawych obiektów, np. Zwilling z Baldwina na 600mm, czajnik „Rama” Krauss z 1873r, pierwsza lokomotywa serbskiej produkcji „Milan” vel No.1 z 1882r czy potężna czterosilnikowa lokomotywa serii 92 Hensel (systemu Mallet).

5.   Sargan – Mokra Gora Serbia – słynna Sarganska osmica 760mm. W marcu dopiero szykowała się do sezonu turystycznego ale wszystko było już wysprzątane, pozamiatane, wymalowane etc. Takich stacji mogą pozazdrościć nawet nasi zachodni sąsiedzi.  Cała okolica to jeden wielki hołd dla kolei: parowozy – pomniki na postumentach, gruntownie odszykowane stacyjki i ich drewniane zabudowania, działające nawęglanie, mini – skansen kolei leśnych i maszyn parowych, restauracja w wagonie, motel na stacji,  śmietniczko – popielniczki z odiskierników, uff; a wszystko to za pieniądze Kolei Serbskich. Linia z Mokrej Gory do Visegradu w Bośni Hercegowinie (25 km) jest kompletna od 2011 ale jedyna możliwość przejazdu to chyba wykupienie całego składu. Na tej linii wzdłuż górskiego potoku są piękne odcinki, wąskie przesmyki między białymi skałami, tunele, skalne półki. Dodatkowo w drugą stronę, z Sarganu, odbudowywany jest odcinek do Kremnej (4km). A wszystko to za pieniądze Kolei Serbskich. Pociągi specjalne ciągane są niegdyś najbardziej rozpowszechnionym parowozem serii 83 (Duro Daković na licencji MAVAG / Krauss, ponad 180 szt na jugosławiańskich torach). My na stacji Mokra Gora spotkaliśmy trzyosiowy parowozik „ELZA” z 1913 (OK Budapeszt) pochodzący z cukrowni Zrenjanin podczas próbnego rozpalenia kotła.

6.   Sarajevo BiH: na peronie na stacji stoi w roli pomnika parowozik O&K serii 72 z 1922. Przewodniki turystyczne zachęcają do kulinarnych odwiedzin na starówce „Baščaršija”. Ja polecam dodatkowo odwiedziny w secesyjnej knajpie browaru Sarajevsko – tak wypasionego lokalu firmowego w Polsce nie uświadczysz.

7.   Banovici BiH – kopalniana 760mm. Wreszcie żywa para, w regularnej służbie. Układ jest taki: wszystkie okoliczne kopalnie rozsiane na powierzchni porządnego powiatu  (Banovici, Durdjevik, Dubrave, Lukavac, Sikulje) pracują na potrzeby elektrowni Kreka Tuzla. Węgiel po oczyszczeniu jest przewożony kopalnianymi torami do stacji zbiorczej na linii państwowej a stamtąd do elektrowni lub w kraj. Część kopalni (Dubrave, Sikulje) używa do tego krótkiego wahadła parowozów serii 33 (u nas znane pod nazwą Ty-2) jednak coraz częstszą praktyką jest zatrudnianie do tego spalinowozów. Banovici jest na swój sposób wyjątkowe: węgiel pozyskiwany z odkrywki jest transportowany taśmociągiem ponad górskim grzbietem do stacji załadowczej Grivice, skąd długie składy są przeciągane spalinowymi 740 i 720 do zakładu oczyszczania Oskova, po drodze mijając warsztaty w małym miasteczku Banovici. W Oskova wagony są wciągane nad zsypy przez parowóz serii 25-30 (CKD Českomoravská Kolben-Daněk), powszechnie nazywane Skoda, lub rzadziej przez 83-159, ewentualnie 55-99 z MAV Budapeszt – jak jest akurat czynny. Tory położone są powyżej normalnotorowej równi stacyjnej na której odstawione są wagony z węglem i próżne czekające na załadunek. Parowóz pracuje w rytm pracy zakładu,  intensywna praca jest czasami przerywana dłuższym postojem.

8.   Bukinje k. Tuzli BiH -  siedziba firmy przewozowej „transport parowozowy” i warsztaty dla serii 33 i 62. Miejsce gdzie regularnie rozbebesza się Ty2 do napraw głównych. Parowozy serii 62 są definitywnie wycofane z użycia ale sprawne i wystawione na sprzedaż (być może trafią na koleje turystyczne). Klimatyczne miejsce, wdzięczny obiekt fotografii (te wyblakłe postery panienek na  ścianach, ten portret Tito w kanciapie…).  
PS. W tej okolicy Bośni jest jeszcze kilka miejsc, gdzie można spotkać pracujące parowozy np. kopalnie w Breza i Zenica, inne przechodzą na diesla (kopalnia Kakanj gdzie pracowała ostatnia klasa 62 z oryginalnych amerykańskich dostaw, Zakłady Sodowe Lukavac), niektóre kopalnie są po prostu zamykane lub drastycznie ograniczają wydobycie.   Europejski „bastion pary” powoli przegrywa z cywilizacją. Serbia już przegrała, chociaż kopalnia Resavica  zdecydowała się na naprawę główną wiekowego parowozu serii 120, ciekawe czy wróci do normalnej pracy.


Zdjęcia z wycieczki są tutaj, trochę sporo ale to jednak kilka dni i ciekawych miejsc
https://picasaweb.google.com/101264624687458094068/BalcanElectriqueDieselEtVapeur#


A jak ktoś chce pooglądać naprawdę świetne zdjęcia to znajdzie je tutaj, trzeba wybrać posty rozpoczęte przez Roniego
http://www.zeljeznice.net/forum/index.php?/forum/58-putopisi-ex-yu/page-4?prune_day=100&sort_by=Z-A&sort_key=last_post&topicfilter=all
 
zaś pod tym adresem są setki kolorowych zdjęć z kolejowej Jugosławii lat 60’: http://www.penmorfa.com/JZ/index.htm

« Ostatnia zmiana: 11 Lipca 2013, 16:53:16 wysłane przez bastionn » Zapisane
Doctor
Młotkowy
**
Długość toru:: 113 m

W terenie W terenie


WWW
« Odpowiedz #1 : 12 Lipca 2013, 14:45:44 »
0

No no, ciekawe newsy. O wycieczce do Banovici dumam od dłuższego czasu, podzieliłbyś się jakimiś praktycznymi informacjami? Szczególnie o kosztach pobytu i o tym jak tam "zwiedzać" bez wpadnięcia w kłopoty - czy wstęp jest wolny, płatny, czy zabroniony? Trzeba się komus meldować? Jak wygląda kwestia znalezienia noclegu w Banovici?
Zapisane

pozdrawiam
Michał 'Doctor' Pawełczyk
http://parowozy.net
http://tpwp.pl
bastionn
Mechanik
***
Długość toru:: 171 m

W terenie W terenie


« Odpowiedz #2 : 12 Lipca 2013, 19:42:02 »
0

Trzeba sie zgłosić na bramie w Banovici, zaprowadzą do kierownika lub jego sekretarki, wypisze kwit i po uiszczeniu 15EUR za dzień  mozna swobodnie poruszać się po całym terenie. Ochroniarze dostają info i już nigdzie nikt nie będzie Cie zaczepiał. Tam mają istny najazd grup i osób prywatnych, juz sie wszyscy przyzwyczaili do plączących sie po terenie fotografujących.  Focić z drogi mozna swobodnie i za darmo. W innych miejscach funkcjonuje to podobnie, różne są tylko stawki i raczej nie mniejsze. Czasami podobno może byc sytuacja, że nie ma osoby kompetentnej i nici z wejścia ale w Banovici jest zawsze sekretarka. Na  sortowniach można sie tez podobno dogadywać ze strażnikami ale nie próbowaliśmy. Acha: maszynista pewnie zapyta o małe finansowe wsparcie "na piwo". W zamian nie będzie np robił przeszkód żeby zabrać się z nim parowozem.

Nocleg: jadąc od Banovici, zaraz po minieciu sortowni i stacji w Oskova trzeba skręcić w prawo i jechac jakieś 7km do końca asfaltu. Dwójka w hotelu leśnym *** (charakterystyczna trójkatna bryła) kosztuje ok 140PLN, pokoje z łazienką w solidnym europejskim standardzie tyle że śniadania są słabe. Można za niewielką dopłatą dokupić obiad (opcja HB) ale okazuje się że to tylko małe drugie danie więc lepiej zjeść w Banovici np w budach naprzeciwko dworca autobusowego (obskurnie ale smacznie). Knajpa i bar hotelowe czynne do nocy nawet jak nie ma klientów, trzymają zimne piwo. Z hotelem lesnym sąsiaduje pensjonat, całkiem ładny z zewnątrz, troche tańszy ale warunki w środku zdecydowanie gorsze.

Paliwo w Serbii jest tańsze niż w Polsce, paliwo w Bośni jest tańsze niż w Serbii a najtańsze jest w Bośni tuż przy granicy (Republika Serbska na terenie BiH)

Zapisane
Rogoz
Minister
******
Długość toru:: 1035 m

W terenie W terenie


« Odpowiedz #3 : 15 Września 2013, 21:24:49 »
0

W uzupełnianiu do tematu wątku - będąc w Czarnogórze  na dworcu w Barze w roli pomnika stoi parowóz Borsig z 1910r.









Zapisane
addiator
Czytelnik

Długość toru:: 9 m

W terenie W terenie


Bartek R.


« Odpowiedz #4 : 26 Września 2013, 13:53:28 »
+4

Pozwolę sobie odkopać temat, żeby dla tych kilku zdjęć nie zakładać nowego. Tydzień temu odwiedziłem Bośnie i Hercegowine, w poszukiwaniu parowozów. Miałem tylko jeden dzień i spędziłem go tylko w rejonie Tuzli, odwiedzając też sortownie w Oskovej (Banovici). Niestety okazało się, że ze względu na tamtejszą infrastrukturę drogową przejazd w rejon Zenicy, gdzie także pracują parowozy, zajął by dobre kilka godzin w jedną stronę i musiałem z niego zrezygnować.

Zakład naprawczy Bukinje:
http://th04.deviantart.net/fs70/PRE/i/2013/261/e/b/the_treasures_by_bartpaaddiator-d6mrcbg.jpg
http://th03.deviantart.net/fs70/PRE/i/2013/261/0/d/bukinje_workshop_by_bartpaaddiator-d6mr9fw.jpg

Oskova:
http://fc05.deviantart.net/fs70/i/2013/261/7/b/duro_dakovic_by_bartpaaddiator-d6mra48.jpg
http://fc07.deviantart.net/fs71/i/2013/261/5/a/oskova_washery_by_bartpaaddiator-d6mrfyz.jpg

Kopalnia Sikulje (zaopatrująca elektrownie w Tuzli):
http://fc09.deviantart.net/fs70/i/2013/261/2/a/lonely_shunter_by_bartpaaddiator-d6mrbnr.jpg
http://th01.deviantart.net/fs70/PRE/i/2013/261/9/b/spot_the_engine_by_bartpaaddiator-d6mrc4m.jpg
http://th08.deviantart.net/fs70/PRE/i/2013/261/c/4/kriegslokomotiven_are_forever_by_bartpaaddiator-d6mr95h.jpg
« Ostatnia zmiana: 26 Września 2013, 17:35:08 wysłane przez addiator » Zapisane
bastionn
Mechanik
***
Długość toru:: 171 m

W terenie W terenie


« Odpowiedz #5 : 20 Kwietnia 2016, 11:12:25 »
+3

Minęły trzy lata – jak ten czas szybko płynie – nadeszła pora by zaktualizować informacje o bałkańskich kolejach wąskotorowych i parowych. Okazją do odwiedzin była jedna z imprez kolejowych, zachętą pogłoski o postępującej degradacji trakcji parowej.

1.   Vreoci Kolubara Serbia: górnicza 900mm. Elektryczna wąskotorówka nie wozi już węgla z odkrywki w Rudovci. Kilkukilometrowy odcinek torowy przebiegający malowniczo przez środek przykopalnianej wioski został niedawno rozebrany, odcięty został dostęp do warsztatów. Węgiel jest transportowany do oczyszczalni Vreoci taśmociagiem lub transportem napowietrznym zaś wąskotorówka jest dalej wykorzystywana do przewozu węgla do  nieodległej elektrowni Kolubara A w Veliki Crljeni.

2.   Sargan – Mokra Gora Serbia – słynna Sarganska osmica 760mm. Na potrzeby imprezy uruchomiony został parowóz serii 83, który wielokrotnie zatrzymywał się na fotostopy. W sezonie  skład ciągany jest L45H i nie przewidywane jest uruchamianie ogólnodostępnych składów z parowozem.   Na stacji i w okolicy niewiele się zmieniło i to właśnie było największym zaskoczeniem po uprzednim dynamicznym rozwoju: drewniane domki nad stacją stoją od kilku lat nieukończone, odbudowa odcinka do Kremnej zakończyła się kilkaset metrów przed tą wioską a przygotowane już do montażu szyny leżą obok torowiska i zarasta je trawa.  Odcinek do Visegradu w Republice Serbskiej w Bośni, oddany z fanfarami w 2010 i ogłoszony jako sukces normalizacji stosunków międzypaństwowych jest nieużywany, bo  … zgniły podkłady.  No cóż, sponsorem były Koleje Serbskie, więc przestaje dziwić rozmach niekoniecznie przemyślanych inwestycji, podejrzewam realizowanych za spore, trudne do weryfikacji kwoty. 

3.   Banovici BiH – kopalniana 760mm. Tego dnia uruchomione zostały dla nas 3 parowozy: wąskotorowe seria 83-158 Duro Dakovic i 55-99 MAV Budapeszt oraz normalna Skoda seria 19-12. Skoda, która na co dzień stanowi rezerwę dla spalinowych manewrówek w oczyszczalni w Oskova, wykonała kilka efektownych najazdów  i pozowała do zdjęć  z odstawioną klasa 62  & rdzewiejącą Dekauville. Wąskotorówki utworzyły pozorowane składy towarowe i pojechały do ładowni w Grivice i Turija. Brzmi świetnie ale na co dzień nie spotkamy już parowozu w normalnej pracy przy wciąganiu wagonów do zsypów węgla w Oskova- zastąpiły je spalinówki 720 i 740. Zarząd planuje uruchomienie pociągów turystycznych, wykonano już wagony pasażerskie z przerobionych towarowych. Na pewno wiele grup będzie też zamawiać zestawienie składów towarowych. W Banovici, naprzeciwko zarządu kopalni, szykowany jest mały skansen maszyn kopalnianych, jednym z eksponatów jest odmalowana CKD 25-33. Do skansenu prowadzi niewielka bocznica, co z jednej strony cieszy – będzie więcej zachowanych parowozów, z drugiej przypomina, że te parowozy już nigdy nigdzie nie wyjadą o własnych siłach.   

4. Pociągi węglowe elektrowni Tuzla – kierunek zmian jest bezlitosny: wszystkie wahadła z węglem do elektrowni są już prowadzone  dieslami a ostatnie trzy parowozy klasa 33 (nasze Ty-2) używane są jedynie do manewrów na ładowniach. Ale już niedługo – w warsztatach Bukinje zlikwidowano biura i prawdopodobnie nie będą wykonywane remonty generalne, jedynie drobne naprawy bieżące do zakończenia eksploatacji. Jest jeszcze jedna czynna klasa 62 w kopalni Durdjevik ale kopalnia ta, po powodzi stulecia w 2014, jest całkowicie odcięta kolejowo od reszty sieci i nie ma tam żadnych wagonów. Podczas imprezy zaimprowizowany skład towarowy pojechał do ładowni w Lukavac, Sikulje  i Dubrave.

5. Kakanj, Zenica: odstawione parowozy 62 powoli rdzewieją pod chmurką względnie zarastają miejscową roślinnością.

Zdjęcia z wycieczki są tutaj
https://picasaweb.google.com/101264624687458094068/BaKany2016

Inne praktyczne:

Hotel leśny niedaleko od Oskova nie funkcjonuje – powódź podmyła mostek na jedynym dojeździe. Najbliższy nocleg w hotelu w Zivinice, lubią tam Polaków bo mieszkało wielu pracowników wykonujących modernizacje w elektrowni Tuzla.

Paliwo w Serbii jest obecnie jedno z droższych w regionie, w Bośni do przeżycia – na tym samym poziomie co w Polsce.
Zapisane
Strony: [1]   Do góry
  Drukuj  
 
Skocz do:  

Działa na MySQL Działa na PHP Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
theme for 750mm.pl based on bisdakworldgreen design by jpacs29
Prawidłowy XHTML 1.0! Prawidłowy CSS!