[Px48] - Kilka pytań dotyczących Px-a

[Marcin117]

Jest to jednak rasowe zachowanie dobrze świadczące o poziomie kolejarzy, podobnie jak zmiana świateł na manewrowe.

Tak, to prawda. Nie przypominam sobie żebym gdziekolwiek indziej widział lokomotywy manewrujące na światłach manewrowych a ja zawsze zwracam uwagę na tego typu drobne detale.

[102N]

W Gnieźnie też przełączamy na światła manewrowe,lecz o czerwonych to raczej nie ma mowy-poprostu loki nie jeżdżą luzem

[sir_m]

Kolejny temat do zrobienia i  kolejne pytanie powstało:
jaki typ zaworu maszynisty mają Px'y? Czy jest to typ H14K1 czy inny?

[MichałŁ]

Tak ma H14K1. Chyba wszystkie polskie parowozy jakie jeździły na PKP takie miały.

[marekus]

Ja mam dużo prostsze, aczkolwiek nurtujące pytanie. Skąd wzięła się numeracja Px-ów na 750mm? Jest seria z numeracją 17xx, z numeracją 18xx Px48 nie ma (są chyba Px49), a potem zaczyna się numeracja 19xx. Czy parowozy z numeracją 19xx miały jakieś zmiany konstrukcyjne względem pozostałych Px48?

[102N]

W Gnieźnie są dwa Px-y, 1785 i 1919.
Różnią się na pewno tym,że w jednym przypadku poręcze na budce maszynisty i tendrze są we wnęce, a w drugim są "odstające".Może mieć to coś wspólnego z tą zagadką...

[sir_m]

Dzięki za odpowiedź. Tak sądziłem ale wolałem się upewnić.

Pytanie nie jest aż takie proste . Aktualnie jestem w trakcie opracowywania zestawienia pokazującego cechy charakterystyczne w budowie Px'ów. Z racji dużej różnorodności i braku zdjęć sporej ilości "numerów" jest to dosyć pracochłonne.
Jeśli chodzi o poręcze to nie analizowałem tego jeszcze za dokładnie, ale sporo numerów 17xx ma faktycznie wklęsłe poręcze a te z numerami 19xx wystające. Oczywiście jak to zwykle bywa są od tego odstępstwa. Kilka numerów ma wklęsłe poręcze parowozu, a w tendrze "odstające", albo na odwrót. 1784 ma na przykład odstające, a ma numer 17xx. Ciekawostką jest numer 1765 stojący w Śmiglu, który z jednej strony parowozu ma odstające, a z drugiej wklęsłe. Z numeracją 19xx, według dokumentacji fotograficznej jest już troche systematyczniej, ale i tu są wyjątki. Ogólnie tak jak z umiejscowieniem czy budową pozostałych elementów jest różnorodnoś.
Sprawa samej numeracji również wymaga prześledzenia. Z tego co wynika z wąsk.pl:
1253 - 1254 - prototypy?
1721 - 1790 - KD itd.
w tym przebudowane na tor 1000mm
   1722 > 3916
   1727 > 3907
   1731 > 3904
   1732 > 3902
   1740 > 3900
   1744 > 3909
   1749 > 3901
   1750 > 3906
   1753 > 3913
   1763 > 3910
   1766 > 3915
   1769 > 3905
   1776 > 3914
   1779 > 3908
   1780 > 3911
   1781 > 3912
   1782 > 3903
1791 - 1800 - 10 sztuk Px49 "Sawa" wyprodukowane na export do Jugosławii (czyli jeden 1800 był)
1901 - 1927 - trzy ostatnie numery nadane po zmianie (patrz niżej)
2166, 2251, 2252, 2255 - parowozy przemysłowe
   2252 > 2703 > 1925
2701 - 2703 - parowozy przemysłowe
   3230 > 2701 > 1927
   3240 > 2702 > 1926
   2252 > 2703 > 1925
3221 - 3243 - parowozy przemysłowe
3900 - 1917 - powstale po przebudowie na tor 1000mm.
4514 - przemysł, ale o nim nic nie wiem, czy to właściwy numer?

Ciężko mi stwierdzić czym spowodowane było pozostawienie numerów wolnych między 1800 a 1900. Gdy skończę zestawienie lub uzyskam dodatkowe informacje na pewno dam znać.

Teraz kolej na moje pytania:
na początek proste, nurtujące pytania z serii co to
- czy jest to jakiś zawór bezpieczeństwa w cylindrze?
- czy to jest zawór rozrządczy? czy ta rurka, którą przykrywa strzałka to ujście powietrza ze zbiornika pomocniczego do admosfery?
- czy może to jest zawór rozrzączy?
Px48 ma 4 zbiorniki: jeden po lewej stronie, drugi pod spodem, oba połączone ze sobą, domyślam się zatem, że oba stanowią zbiornik główny? Jaka jest ich pojemność, czytałem że zazwyczaj stojuje sie dwa o pojemności 400L?
Po prawej zaś jest mały zbiorniczek (czy to jest zbiornik wyrównawczy i jaka jest jego pojemnoś) i większy (czy jest to zbiornik pomocniczy i jaka jest jego pojemność?)

I trudniejsze pytanie:
Oto zawór główny maszynisty z zaznaczonymi przeze mnie pozycjami:

od jakiegoś czasu próbuje pojąć zasadę jego działania i rozłożenie pozycji na nim. Czy właściwie zaznaczyłem pozycje?
Z tego co wyczytałem pozycje na nim są następujące:
I - napełnianie, luzowanie
II - jazda
III - odcięcie, podwójna trakcja
IV - ustalenie stopnia hamowania
V - hamowanie służbowe
VI - hamowanie nagłe
A jak ja to rozumiem, a raczej nie rozumiem:
I - napełnienie; ustawiamy gdy podłączamy się do wagonów i napełniamy przewód główny całego skłądu
I - luzowania; jak mamy napełniony przewód główny i nastawimy na tą pozycje to spuszczamy z niego powietrze?
II - jazda wiadomo
III - odcięcie?
III - podwójna trakcja, wiadomo jak inna lokomotywa steruje przewodem głównym
IV - czyli jak na pozycji V spuszczę z przewodu głównego trochę powietrza i chcę by więcej nie spadało to cofam na tą pozycję i utrzymuję "wybrane" ciśnienie
V - stopień hamowania, jak rozumię to między V a VI ustawiam siłę hamowania i jak już jest właściwa cofam na IV
VI - jak dojadę do końca to ciśnienie spada tak szybko z przewodu głównego, że używa się tej pozycji tylko do hamowania awaryjnego.

Będę wdzięczny za wyjaśnienie mi nurtujących mnie pytań

pozdrawiam
Marcin

[janeczek]

1253-54 to nie nr PKP a Kollei Leśnej.
Poręcze we wnękach zasadniczo były na parowozach 17xx a poręcze zewnetrzne na 19xx. Galimatias powstał na skutek zamiany tendrów, zamiany budek czy też samych ścianek.

[MichałŁ]

Zawór bezpieczeństwa na cylindrze jest po to aby wypuścił wodę która mogła by się tam zebrać gdyby ktoś zapomniał otworzyć kurków podcylindrowych  bo woda nie jest ściśliwa i by mogło coś się zgiąć albo pęknąć (np. tłoczysko albo pokrywa cylindrowa).
Zawór rozrządczy to jest to na drugim rysunku.
Zwykle pojemność zbiornika głównego wynosi 800L i więcej (ale na wąskim torze może być inaczej)
Zbiornik wyrównawczy ma 14L  a zbiornik pomocniczy jago pojemność zależy od wielkości i liczby cylindrów ale pewnie ze 100L.
Co do układu pozycji to jest dobrze. ale co do rozumienia to już nie.
I-napełnianie i luzowanie tu łączony jest bezpośrednio ZG z PG następuje szybkie napełnianie PG a tym samym luzowanie hamulców (bo hamulce luzują jak w PG jest ciśnienie) trzeba uważać żeby nie przeładować. ale na pewno na tej pozycji nie jet upuszczane ciśnienie z PG.
II-jazda to PG zasilany jest przez reduktor na którym ustawiamy pożądane ciśnienie PG. Na pozycji jazdy powietrze jest wolniej dostarczane do PG żeby mógł działać np hamulec bezpieczeństwa.
III- odcienie czyli powietrze nie jest dostarczane ani upuszczane z PG. Ale jeżeli w lokomotywie w której jedziemy na odcięciu nie ma ciśnienia w ZG to jak się dowiedziałem na forum musimy przekręcić kurek w zaworze aby powietrze z PG nie cofało się do ZG
IV-ustalenie stopnia hamowania Na tej pozycji rzeczywiście ustala się ciśnienie jakie osiągnęliśmy w zbiorniku wyrównawczym na pozycji V  ale zawór nie będzie trzymał tego ciśnienia on tylko upuści to żądanego ciśnienia ale jeżeli np przez nieszczelności PG ciśnienie dalej spadnie to nie będzie dopuszczał powietrza.
V hamowanie  to jest dobrze ale i już na tej pozycji zaczyna się wypuszczanie powietrza z PG ale trzeba pamiętać że jeżeli zostawimy  na tej pozycji długo to opuści nam ciśnienie do 0at.
VI-Nagłe to masz racje PG łączony jest z atmosferą przez duży przelot i cisnienie szybko spada.
http://www.bremsenbude.de/seiten/fuehrerbremsventil04.htm tu jest opis tego kranu po niemiecku ale na dalszych stronach są rysunki które wszystko wyjaśniają

[dobrzyn]

Wątpię żebyś doszedł jak to było z peiksami... Rotacja części podczas napraw była ogromna i czasami po naprawie zgadzały się tylko tabliczki...
A i słyszałem że numery 17XX to pierwsza seria (bez fabrycznego hamulca zespolonego), a 19XX to druga (już z fabrycznym hamulcem). Nie zmienia to faktu braku przeskoku numerów fabrycznych między 1790 a 1901 w 1954roku
Peiksy 12XX jeździły na kolejach leśnych (1253 w Bieszczadach a 1254 w Starachowicach)

[janeczek]

Nie zmienia to faktu braku przeskoku numerów fabrycznych między 1790 a 1901 w 1954roku

Oczywiście dotyczy to numerów inwentarzowych, gdyż fabryczne nie stanowią jakiegoś logicznego ciągu.
A w przedziale 18xx były umieszczone par. serii Pxu na szer. 750 mm.

[PkL]

tabor.wask.pl twierdzi, że 1253 oraz 1254 najpierw jeździły w Starachowicach.

[janeczek]

I twierdzi bardzo słusznie.

[dobrzyn]

A w przedziale 18xx były umieszczone par. serii Pxu na szer. 750 mm.

Oraz sztukę Px49-1800.

[janeczek]

oraz łotewską 1811 i niedoszłą argentyńską 1831.

[sir_m]

dzięki za odpowiedź i wyjaśnienie działania tego hamulca.
Jeśli zawór rozrządczy to ten na drugim zdjęciu to może ktoś wie do czego służy ta pucha na zdjęciu trzecim? Jest on podłączony do zbiornika pomocniczego.
Nasunęło mnie jeszcze jedno nurtujące pytanie, czy jest możliwość otwarcia klapy do wlewu wody w tendrze z jego "wnętrza"?

W wolnych chwilach próbuję na podstawie zdjęć przeanalizować wygląd poszczególnych Px'ów i przedstawić to w formie zestawienia ukazującego ich "ewolucję". Zdaję sobie z tego sprawę, że jest to zadanie niezmiernie trudne i pracochłonne. Ale, nie spieszy mi się. Moim celem jest ukazanie budowy, zasady działania, historii i wszelkich dostępnych informacji na temat tych parowozów (których jest jak na lekarstwo) w czymś w rodzaju multimedialnej witryny. Do tego jeszcze bardzo daleko, ale wszelkie dyskusje w tym temacie popychają temat do przodu, za co jestem Wam wdzięczny.

Pozdrawiam
Marcin

[janeczek]

Wszystkie rekonstrukcje parowozu powinny być opisane w Formularzu Parowozu przez ZNTK, który to wykonywał - w przypadkach serii Px 48 głównie ZNTK Nowy Sącz.

Tak z pamięci najbardziej widoczne to:

- przeniesienie sprężarki z prawego pomostu na lewy z jednoczesną zamianą z dwucylindrowej na trzycylindrową,
- zmiana reflektorów z małych, z odbłyskami metalowymi na duże lustrzane - wykonywane przy NG w połowie lat sześćdziesiątych,
- dodanie trzeciego reflektora,
- oczywiście przebudowa na 1000 mm.
- zabudowa istalacji hamulca powietrznego.

No i taka drobna "rekonstrukcja" wykonywana w WMD Warszawa Stalowa - podwyższenie deskami skrzyni węglowej.

[Kucyk]

@Sir_M

Słówko co do hamulców. Lokomotywa Px48 posiada najczęściej główne zbiorniki o ogólnej pojemności 300L. Są to albo 3 po 100, albo 2 po 150, z resztą zależało to od dostępności naczyń i nie znajduję powiązania z konkretnymi grupami czajników.
W 3917 są umiejscowione na pomostach po lewej i prawej stronie i nad ostojnicą tuż przed stojakiem.Ten ostatni jest umieszczony poprzecznie.

Na prawym pomoście znajduje się sześćdziesięciokilku litrowy zbiornik pomocniczy.

Zbiornik (zbiorniczek) wyrównawczy o pojemności kilkunastu litrów znajduje się pod budką.
Właśnie z niego wypuszcza się powietrze w V pozycji zaworu maszynisty. Wówczas w bebechach zaworu przestawia się suwak który będzie tak długo, po przestawieniu rękojeści w położenie IV, wypuszczał powietrze z PG, aż ciśnienie w nim będzie wynosiło tyle, co aktualnie w zbiorniczku. To taki element automatyki.

Na trzecim zdjęciu widzimy odwadniacz PG. Rurwa idąca z góry to połączenie z zaworem o którym mówimy, a te odejścia w prawo i lewo to rozgałęzienia przód - tył.

Czy jest możliwość otwarcia klapy do wlewu wody w tendrze z jego "wnętrza"?

Co masz na myśli... ::

[janeczek]

 Rurwa idąca z góry

A to ciekawe  :wink:

[Kucyk]

Mój imiennik zwrócił mi uwagę na niedopowiedzenie... :mrgreen:

Na omawianym zdjęciu widać trzy pionowe rurwy. Babcię, córkę i wnuczkę.

Babcia to locha najgrubsza i ona stanowi połączenie zaworu maszynisty z PG.

Córka, przekreślona przez strzałkę (i życie) to połączenie zaworu maszynisty z atmosferą, czyli tędy wydalane jest powietrze zarówno z PG jak i ze zbiorniczka wyrównawczego.

Wnuczka (najciaśniejsza) kończy się przy śrubunku łączącym babcię z odwadniaczem. Jest ona wylotem powietrza z cylindra hamulcowego parowozu podczas hamowania hamulcem dodatkowym.