Linia dowozowa w Warszawie

[2xm]

Temat pokonkursowy, wydzielony z: http://750mm.pl/viewtopic.php?p=37311#37311

Linia funkcjonowała w latach 1900 - 1904 jako linia o szerokości 800mm przez teren Filtrów. Po powstaniu torów kolei kaliskiej (1524mm) do Dworca Osobowego Kaliskiego linia została odcięta od stacji przeładunkowej z DŻWW. Dodatkowo w 1906 r. nakazano rozbiórkę odcinka na terenie Filtrów (ok. 700m, co stanowiło ponad 20% długości całej linii).
Nowa linia dowozowa powstała gdzieś na przełomie 1911/1912 r. Tor został przebudowany na trójszynowy - patrząc na zdjęcie u Pokropińskiego, to chyba jednak na czteroszynowy (800/1000mm), co umożliwiło korzystanie z niej również taborowi Kolei Grójeckiej.
Powstała również nowa stacja przeładunkowa w innym miejscu niż poprzednia. Jej układ torowy musiał się ciekawie prezentować: tory o czterech szerokościach: 800, 1000, 1435 i 1524mm. Dość szybko ubył oczywiście tor szeroki przebudowany na normalny, jednakże linia dowozowa nadal krzyżowała się z torami 1524mm... Tramwajów Warszawskich. Jakby tego było mało w późniejszym okresie tory krzyżowały się również z linią EKD...
Po długiej walce linię dowozową rozebrano w 1935 r. Następnym krokiem było przekucie Kolejki Wilanowskiej na 1000mm i włączenie w sieć Kolejki Grójeckiej, dzięki czemu uzyskano dostęp do nowej stacji przeładunkowej w Piasecznie.

Czas na mapy  :grin: :

Najstarsza mapa - Twierdza Warszawa z 1915 r.
Jeśli chodzi o interesującą nas linię dowozową, to przedstawia ona stan z ok. 1905 r. Istnieje już szerokotorowa linia do Dworca Osobowego Kaliskiego (na zielono), lecz istnieją również tory na terenie Filtrów. Na granatowo DŻWW, fiolet - Kolejka Grójecka (jeszcze bez połączenia z linią dowozową), błękit - Kolejka Wilanowska.


Podobnie sprawa wygląda na mapie austriackiej 1:200 000



Mapa WIG 1:100 000 P39 S32 Warszawa Południe z 1932 r.
Nowy przebieg linii dowozowej z ominięciem filtrów i nową stacją przeładunkową. Oczywiście już bez szerokiego toru kolei kaliskiej, za to z normalnym torem EKD i połączeniem z Kolejką Grójecką.


Mapa WIG 1:25 000 z 1931 r.  (kopia z 1953 bez zmian).
Fragment okolic stacji przeładunkowej, Na zielono zaznaczone linie tramwajowe. Warto zwrócić uwagę na linię tramwajową w ulicy Nowowiejskiej biegnąca równolegle do toru linii dowozowej.

[gajos]

Dzięki Marku za rewelacyjne mapki. Przy okazji mam pytanko poza konkursem o bocznicę odchodzącą od P. Unii Lubelskiej w stronę obecnych Pól Mokotowskich. Czy nie miała ona przypadkiem znaczenia militarnego?

[2xm]

Bardzo prawdopodobne - teren ten już w XIX w. należał do wojska. Warto pamiętać, że tu właśnie znajdowało się pierwsze warszawskie lotnisko ( http://pl.wikipedia.org/wiki/Lotnisko_Mokotowskie ). Czytając o inwestycjach Niemców z czasów I Wojny Światowej, doprowadzenie bocznicy od położonej tuż obok stacji Kolejki Grójeckiej wydaje się oczywiste. Zajrzyj tutaj: http://www.varsovia.pl/varsovia/index.php-frame=main&mapa=0&item=803&top=12.htm . Znajdziesz między innymi coś takiego:




Co więcej - widać, że na lotnisko doprowadzono również bocznicę normalnotorową... Biegła biegła ona najwyraźniej równolegle do fragmentu naszej linii dowozowej omijającej Filtry (co widać na mapce powyżej). Na mapce z poprzedniego postu zaznaczone są jej fragmenty. Nie ma jej również na mapie 1:100 000. Wskazywałoby to na jej likwidację ok. 1930 r.


To, co wydaje mi się być szczątkami bocznicy normalnotorowej zaznaczyłem na błękitno.


No i jeszcze drugi adres: http://www.polatca.pata.pl/papierki/hist_lotn/mokotow.htm

[janeczek]

 Wskazywałoby to na jej likwidację ok. 1930 r.

Z całą pewnością była jeszcze w 1935 r. Na Polach Mokotowskich odbyły się uroczystości pogrzebowe ŚP Marszałka. Trumna została umieszczona na specjalnie przygotowanym wagonie, na którym została przewieziona do Krakowa.

[2xm]

W sumie zlikwidowanie jej przed przeniesieniem PZL (1934) i samego lotniska (od 1935 r.) byłoby mało logiczne. Zastanawiam się tylko, dlaczego nie ma jej na mapie...

Za to tutaj najwyraźniej została ona zaznaczona: http://www.trasbus.com/plan1935.htm
Jeszcze fotoplan Warszawy z 1935 r. http://www.warszawa1939.pl/index_fotoplany.php

[Phinek]

.

[track-and-train]

super temat
jest jeszcze chyba coś innego bardzo ciekawego co widać na mapkach: czy mnie wzrok nie myli, że kolej wilanowska (na błękitno) tuż za 'rozwidleniem' z koleją grójecką (fiolet) przecina pod kątem prostym skarpę? Czy mam rozumieć, że to w tym miejscu był fragment zębaty?

[2xm]

To jeszcze kilka zdjęć Pl. Unii Lubelskiej

Zdjęcie zrobione prawie prostopadle do tych od Phinka. Toru nie widać, ale powinien biec za autobusami przed parkanem.

W zbiorach NAC jest kilka zdjęć z budowy i odsłonięcia Pomnika Lotnika:

Widok od drugiej strony. Poprawcie mnie, jeśli się mylę, ale za rogatką z lewej strony mamy stację Kolejki Grójeckiej.



Tu dla odmiany widok bardziej z góry na wylot Polnej. Niestety tłum zasłania tor...


Jeszcze jedno zdjęcie - tym razem zdaje się, że w tle stacja Kolejki Wilanowskiej...


I jeszcze jedno (trochę małe, ale za to wyraziste  :wink: ):
http://www.warszawa1939.pl/index.php?r1=unia_rogatka&r3=0

Czy mam rozumieć, że to w tym miejscu był fragment zębaty?

Według mojej wiedzy - tak

Ale mnie wzięło - a powinienem się uczyć, bo inaczej moja sobotnia wizyta w pewnym budynku przy Al. Armii Ludowej może nie być zbyt przyjemna. Na, ale co tam...
Kolejny pomnik i kolejne zdjęcia - tym razem Pomnik Sapera (obecnie Nowowiejska róg Niepodległości). Wygląda na to, że jednak były 3 szyny...


Instytut Aerodynamiczny PW

[Ptr]

To i ja jeszcze trochę fotek dołączę choć tez powinienem się uczyć:

Rozbiórka starej stacji na pl. Unii Lubelskiej, r. 1935.07:


Prowizoryczna stacja, przeniesiona z pl. Unii Lubelskiej na skrzyżowanie ul. Puławskiej z ul. Odyńca, r. 1935.07:


Wagon motorowy spełniający rolę budynku stacyjnego na końcowej stacji kolejki, r. 1935.09:






Jego wnetrze:

[2xm]

W ramach uzupełnienia opisów:
Zdjęcia 1 i 2 - Kolejka Grójecka
Pozostałe - Kolejka Wilanowska: Stacja Belweder

[2xm]

Dzięki Brood.K:

[Brood.K]

A dziękuję dziękuję, ale było niezamierzone - jeśli chodzi o poznańskie linie tego typu ( a były!) to trochę wiem, ale na przedwojennych varsavianach to ja się nie znam ;-)

[fjk]

http://acn.waw.pl/fjk/ge/Kolejka_2.1.kmz

do otwarcia pliku potrzebny jest program Google Earth:

http://www.google.com/intl/pl/earth/download/ge/agree.html

staralem sie to zrobic tak aby kazdy umial sie bez problemu tym
posluzyc. Po otwarciu pliku pojawia sie instrukcja, jednak lepsze
zapoznanie sie z funkcjami programu takimi jak zdjecia historyczne,
przelaczanie pomiedzy dolaczonymi mapam archiwalnymi orazu ustawianie
ich przezroczystosci suwakiem napewno sprawi wiecej zabawy z mapa.

[gajos]

Garstka nowości o linii
http://wrzeciono.bloog.pl/id,5138122,title,Stacja-Wrzeciono,index.html?_ticrsn=3&ticaid=6bb69

[Jacek 83218]

Ale to nie jest o linii dowozowej, tylko o linii normalnotorowej z dw. Gdańskiego do Palmir

[E583.002]

O ile mnie wiedza nie myli to Tramwaje Warszawskie nigdy nie posiadały szerokości toru 1524mm a równo i okrągle 1525mm
Więc można chyba mówić o 5 szerokościach torów... co prawda nie w jednym miejscu.

Wklejone na prośbę ŁOWCY

Temat pokonkursowy, wydzielony z: http://750mm.pl/viewtopic.php?p=37311#37311
układ torowy musiał się ciekawie prezentować: tory o czterech szerokościach: 800, 1000, 1435 i 1524mm. Dość szybko ubył oczywiście tor szeroki przebudowany na normalny, jednakże linia dowozowa nadal krzyżowała się z torami 1524mm... Tramwajów Warszawskich. Jakby tego było mało w późniejszym Czas

[2xm]

Chyba jeszcze to źródło na forum się nie pojawiło: Warszawa historyczna (tu akurat teren po warsztatach kolejki jabłonowskiej - ob. Rondo Wiatraczna).
Bardzo ciekawe są plany Lindleya - pięknie pokazana jest na nich stacja kolejki wilanowskiej przy obecnym Placu Unii Lubelskiej (KLIK i przełączyć na Plany Lindleya 1891 - 1908). Załapał się chyba też mały fragmencik kolejki grójeckiej. Szukałem śladów po linii dowozowej, i mam wrażenie, że jej fragmenty zostały na tych planach dorysowane (łuk Nowowiejska - Krzywickiego i Raszyńska - Niemcewicza) Na mapie znalazła się też kolejka przemysłowa na terenie samych filtrów. Ciekawe jest również opisanie jednej z działek (przylegającej do linii normalnotorowej przy wylocie ul. Spiskiej) na planie 1936-40 jako: "Dr. Żel. Podjazdowe". Czyżby ostatni niesprzedany fragment terenu po dawnej stacji przeładunkowej? (można porównać z fotoplanem z 1935 r.).

Przy okazji:

Skręt z Polnej w Nowowiejską (plac Politechniki). ŹRÓDŁO


To samo miejsce, ze 30 lat później: ŹRÓDŁO

Kondukt pogrzebowy przy Towarzystwie Zachęty dla Hodowli Koni w Polsce. Widoczne wejście na teren Wyścigów Konnych od strony ul. 6 Sierpnia (czyli wcześniej i obecnie ul. Nowowiejskiej). Widać także tor tramwajowy oraz tor kolejki skręcający w ul. Polną.

[aronek]

Takiego zdjęcia nie widziałem jeszcze, więc może i Was zainteresuje
źródło: http://warsawid.blogspot.com/2014/09/tory-kolejki.html

[fjk]

Tez go nie widzialem. Dzieki!

[gajos]

To samo miejsce obecnie
https://www.google.pl/maps/@52.2018267,21.0351905,3a,75y,353.3h,84.4t/data=!3m4!1e1!3m2!1snJ6Dm5sA3ld3IAg31Z6B0Q!2e0