Linia 82 Bąkowiec - Puławy

[Mariano]

Witam wszystkich miłośników kolei. Jest to mój pierwszy post na tym forum. Do zarejestrowania zmotywował mnie temat dotyczący bocznicy kolejowej przy puławskiej żelatynie. Fajne zdjęcia i spora wiedza piszących tam.

Fascynaci kolei z Puław i okolic zapewne znają linię 82. Nietypowa linia w skali kraju, wybudowana dla celów wojskowych z przeprawą pontonową przez Wisłę. W internecie można znaleźć m.in. coś takiego

http://wyjdzzpociagu.most.org.pl/turkol/p-pul.htm

Jest to trochę nieprecyzyjny opis, bo ta linia została najprawdopodobniej wybudowana w latach 60. lub 70. Zawsze mnie zastanawiało, czy ta linia była "użytkowana", czy przeprowadzano jakieś manewry. Kiedyś na jednym puławskim forum pewien gość pisał, że coś takiego sie odbywało, ale szczegółów  nie znam.

Jest tu ktoś, kto chciałby popisać o tej unikatowej linii kolejowej ?

[grzegorz_sykut]

Mariano - pytaj, postaramy się odpowiedzieć.
Ludzi z Puław na tym forum jest co najmniej kilku zarejestrowanych, wśród nich i ja.

[Mariano]

Pierwsza sprawa - rok powstania. Druga rzecz - przeznaczenie, wykorzystanie itepe itede Ogólnie wszystko co wiecie na ten temat. Czy widzieliście tam przyjeżdżające pociągi, rozłożony most pontonowy?

W święta byłem tam rowerkiem, między drogą 801 a Wisłą jest tylko kilkumetrowy odcinek, reszta rozebrana, zapewne tuż przy rzecze nasyp został podmyty przez powódź.

Jakieś 2-3 lata temu kilku łebków zostało przyłapanych przez policję na rozmontowywaniu torów

Ciekawe czy takich miejsc jest w Polsce więcej?

[2xm]

Z tego, co wiem, to raczej mówimy o dwóch odcinkach:
- Bąkowiec - Wysokie Koło
- Wysokie Koło - Azoty z mostem przez Wisłę
Ten pierwszy został zbudowany razem z odcinkiem do Kozienic podczas I Wojny przez Rosjan. Zaznaczony jest na wszelkich mapach z okresu międzywojennego.
Pytanie, kiedy powstał drugi?

Zwróćcie uwagę, że np. na Geoportalu na starszych mapach topograficznych odcinek Wysokie Koło - Azoty nie jest zaznaczony. Pierwszy odcinek traktowano jako normalny - cywilny a drugi jako strategiczny na wypadek "W".

Czy faktycznie scenę z Przedwiośnia kręcono na odcinku do Wysokiego Koła? Krajobraz pasuje.

Parowóz na Bąkowiec - Puławy azoty (z filmu Przedwiośnie)	Małe | Duże

[Mariano]

Tak, linia do Wysokiego Koła powstała wcześniej.

http://img90.imageshack.us/f/kolejewgg1cj1.jpg/

http://img147.imageshack.us/i/kolej1946rx7.png/

W powyższych linkach są mapy z okresu II wojny (skradłem to z http://www.forum.pulawy.pl/thread-712.html )

Na mapach google odcinek jest widoczny. Na puławskim forum jeden z użytkowników twierdzi, że jeszcze w połowie lat 80 odbywały się manewry.

Mam nadzieję, że znajdzie się tu ktoś, kto był naocznym świadkiem tych wydarzeń albo chociaż potrafiłby napisać coś więcej o tej linii  

[grzegorz_sykut]

Tak jak kolega 2xm pisze.
Część lewobrzeżna funkcjonowała dużo wcześniej jako linia osobowa, dopiero (jeśli dobrze pamiętam) w okolicach lat 60 linie przedłużono za Wysokie Koło aż do brzegu Wisły oraz zbudowano odcinek po Puławskiej stronie.
Było to związane z zapewnieniem dogodnej przeprawy przez Wisłę na wypadek zburzenia kolejowego mostu na Wiśle w Dęblinie.
Co ciekawe pomysły alternatywnych do Dęblińskiej przepraw kolejowych pojawiały się już wcześniej - między innymi niedokończona nigdy budowana przez Niemców w okresie II wojny linia Lublin-Radom z przeprawą mostową na wysokości Kępy Choteckiej czy wąskotorową przeprawę mostową łączącą linie NKD i Starachowickiej KD.

Wracając do przeprawy wojskowej. Linia była utrzymywana technicznie do początku lat 90-tych.
Z dostępnych mi informacji ostatnie ćwiczenia (budowa przeprawy i przejazd pociagu odbył się w '89 roku i był nadzorowany przez samego Wojtka z Kurowa (Wojciech Jaruzelski urodził się w Kurowie, będący gminnym miastem w powiecie Puławskim).

Na odstawczych torach stacji Puławy Azoty w miejscu gdzie linia łączyła się z torami lini Warszawa-Lublin do końca lat 80-tych stały wagony gospodarcze socjalne, zapewne pracowników do obsługi tej linii.
Elementy mostu były składowane w kilku lokalizacjach. Najdawniej pamiętam ułożone przy przejeździe przez drogę Puławy - Dęblin w okolicy Wólki Gołębskiej. W latach 90-tych przejazd rozebrano, a dziurę w szosie zaasfaltowano. Powoli zaczęły znikać także same tory oraz kolejowa infrastruktura.
Drugim miejscem składowania elementów mostu była stacja Gołąb. W czasach świetności na ogrodzonym terenie znajdującym się za budynkiem stacyjnym (pomiędzy stacją a przejazdem na drodze Gołąb-Niebrzegów) ułożone były konstrukcje mostu. Mała część ustawiona była także po przeciwnej stronie torów w bliskiej odległości przejazdu. W II połowie lat 90-tych kiedy stacja Gołąb przestała być stacją, zburzono posterunki kolejowe, zniknęły także elementy mostu.

Przyczółki mostowe po stronie Puławskiej zniknęły już jakiś czas temu, zapewne w wyniku powodzi oraz działalności lokalnych biznesmanów.
Linia generalnie była jednotorowa, posiadała tylko mijanki. Między innymi jedna w pobliżu przejazdu na trasie Puławy-Dęblin.

Linia po stronie Kozienickiej jest mi raczej słabo znana, aczkolwiek mijam ją dosyć regularnie bo jeździmy z żoną samochodem z Warszawy do Puław właśnie przez Kozienice.

Jak już jesteśmy przy tym odcinku to pomiędzy Janikowem a Kozienicami, przed wjazdem do Kozienic linia rozwidla się. Dalej od drogi biegnie zelektryfikowana linia wyglądająca na użytkowaną (podejrzewam, że to tor który za Kozienicami biegnąc pod wiaduktem przecina drogę i biegnie do elektrociepłowni).
Bliżej drogi (w pobliżu boiska) biegnie niezelektryfikowany odcinek torowiska, mocno zarośnięty) który prowadzi do czegoś na kształt dawnego zakładu.
Podobnie w samym Janikowie za stacją znajduje się długa rampa z magazynem.
Czy zna ktoś losy tamtych linii i bocznic?

[Mariano]

Ten niezelektryfikowany odcinek to byc może pozostałości po dawnej linii osobowej, która teraz jest nieużywana. Byłem w WKZ niedaleko dworca  2 lata temu, po trakcji elektrycznej pozostały słupy, torowiska zarośnięte. Linia nie cieszyła się zainteresowaniem, więc wyłączono ją z ruchu. Dworzec to również ruina.

W 'użyciu' natomiast jest linia prowadząca do Elektrowni

[janeczek]

Tak na szybko mogę dodać.
- ćwiczenia na przeprawie mostowej odbyły się wcześniej niż 1989 r. Tor był ułożony na barkach. Pociąg prowadzony dwoma Gagarinami z ówczesnej MD Dęblin.
- linia strategiczna odgalęziała się od linii Bąkowiec - Wysokie Koło około 1 km przed stacją Wysokie Koło.
- budynek stacyjny w Wysokim Kole istnieje do dnia dzisiejszego a tor i tory stacyjne rozebrane zostały już dawno.
- obsługę trakcyjną pociągów rel. Dęblin - Bąkowiec - Kozienice /Wysokie Koło zapewniały parowozy TKi100 a po ich wycofaniu TKt48 i OKl27 z MD Dęblin.
- i ciekawostka wąskotorowa - w Sarnowie była wąskotorówka łącząca stacyjkę z cegielnią.

I jeszcze coś takiego:
powódź wyrządziła olbrzymie szkody /pozrywane tory/ ale po lewej stronie Wisły. Po prawej stronie tor dochodził do wału przeciwpowodziowego, który był rozkopywany na czas ćwiczeń.

[grzegorz_sykut]

W 2005 roku wspólnie z Klanem Paluchowskich oraz Piottrem zrobiliśmy mały rekonesans odcinka Kozienice-Wysokie Koło-Wisła.
Rekonesans odbył się bodaj w czerwcu, po drodze na otwarcie skansenu w Pionkach.
Co do śladów po stacjach oraz jakichkolwiek informacji o linii kolejowej pośród autochtonów panowała dziwna zmowa milczenia - "Panie ja tu od urodzenia mieszkam i tu żadnej linii kolejowej nie było...."

[Mariano]

Przy budowie linii mogło pracować wojsko, a w manewrach mogli brać udział Ruscy, ktoś pół żartem/pół serio powiedział okolicznym, by nic nie widzieli i nic nie zapamiętywali, a ci do tej pory boją się, że Breżniew wstanie z grobu i wokół Wysokiego Koła przemaszeruje drugi rzut strategiczny

Czy wiecie coś o podobnych miejscach w Polsce, było więcej takich linii?

[2xm]

Na pewno ćwiczono również koło Opalenia (linia Kwidzyn - Smętowo i dawny most stały na Wiśle). W Świecie Kolei (1/2011) jest artykuł na temat podobnej przeprawy przez Odrę pod Siekierkami.

Odnośnie linii do EC Kozienice.
Przejeżdżając dość często spotykałem ciężkie składy towarowe z węglem z Bogdanki prowadzone przez ET41.

Coś więcej może dałoby się znaleźć w książce:
Tucholski Zbigniew – Polskie Koleje Państwowe jako środek transportu wojsk Układu Warszawskiego. Technika w służbie doktryny. Warszawa 2009.

[E583.002]

Linia po stronie Kozienickiej jest mi raczej słabo znana, aczkolwiek mijam ją dosyć regularnie bo jeździmy z żoną samochodem z Warszawy do Puław właśnie przez Kozienice.

Jak już jesteśmy przy tym odcinku to pomiędzy Janikowem a Kozienicami, przed wjazdem do Kozienic linia rozwidla się. Dalej od drogi biegnie zelektryfikowana linia wyglądająca na użytkowaną (podejrzewam, że to tor który za Kozienicami biegnąc pod wiaduktem przecina drogę i biegnie do elektrociepłowni).
Bliżej drogi (w pobliżu boiska) biegnie niezelektryfikowany odcinek torowiska, mocno zarośnięty) który prowadzi do czegoś na kształt dawnego zakładu.
Podobnie w samym Janikowie za stacją znajduje się długa rampa z magazynem.
Czy zna ktoś losy tamtych linii i bocznic?

Ojojoj Grzesiu chyba Ci się linie pokiełbasiły Janików leży na Linii Bąkowiec - Janików -Świerże Górne. W Świerżach jest najwieksza w kraju ELEKTROWNIA a nie ELEKTROCIEPŁOWNIA opalana węglem kamiennym. W samych Kozienicach stacja była zelektryfikowana a linia do Kozienic odgałęziała się w Janikowie. Pierwsza była linia Bąkowiec - Kozienice dopiero budowa elektrowni wymusiła budowę linii do Świerży Grn. Jako ciekawostkę podam, że do 2002 roku kursował pociąg służbowy Bąkowiec - Świerże Górne kursujący w zestawieniu najpierw 1xEN57 a potem EU07+Bh. A w latach 60-tych kursował bezpośredni pociąg z Wysokiego Koła do Kozienic ze zmianą czoła w Bąkowcu.

Czy faktycznie scenę z Przedwiośnia kręcono na odcinku do Wysokiego Koła? Krajobraz pasuje.
Parowóz na Bąkowiec - Puławy azoty (z filmu Przedwiośnie)

Faktycznie, sam ten film na YT wrzucałm, ba nawet mam zdjęcia ze wjazdu tego parowozu na tę linię. Sceny kręcono przed Sarnowem.

[grzegorz_sykut]

Fidziu, ja mówię co widzę z perspektywy pasażera samochodu.
Jadąc w stronę Kozienic widzę po lewej stronie, bliżej drogi niezelktryfikowany kawałek z zarośniętym torowiskiem i odbijający dalej od drogi kawałem z drutem nad szynami.

[janeczek]

Jako ciekawostkę podam, że do 2002 roku kursował pociąg służbowy Bąkowiec - Świerże Górne kursujący w zestawieniu najpierw 1xEN57 a potem EU07+Bh.

Pociąg ten jeździł z Dęblina, prowadzony tamtejszą EU 07. W tamtym okresie były jeszcze dwa ciekawsze pociągi służbowe w rel. Dęblin - Życzyn - Dęblin i Dęblin - Zarzeka - Dęblin. Był to jeden dwuosiowy wagon pierwszej klasy prowadzony dęblińskim Ty51.

[Mariano]

 A w latach 60-tych kursował bezpośredni pociąg z Wysokiego Koła do Kozienic ze zmianą czoła w Bąkowcu.

Miałem pytać, czy do WK jeździł jakiś pociąg, ale już mam odpowiedź

Tak z ciekawości, czy Waszym zdaniem byłby sens utrzymywania linii 82 czy lepiej, że zapomniano o niej?

[2xm]

Najlepiej, że zapasowa przeprawa nigdy nie przydała się w praktyce . Jej wykorzystanie oznaczałoby, że:
- Mamy III Wojnę Światową
- Wzdłuż Wisły od Tczewa do Sandomierza wyrósł las atomowych grzybów... (po miastach takich jak Grudziądz, Płock, Warszawa, Dęblin, Puławy pozostały jedynie świecące zgliszcza).

Jakoś nie potrafię znaleźć uzasadnienia dla dalszego istnienia tej linii.

@ Grzegorz Fidler
Fakt, elektrownia a nie EC .

[Senda]

Coś więcej może dałoby się znaleźć w książce:
Tucholski Zbigniew – Polskie Koleje Państwowe jako środek transportu wojsk Układu Warszawskiego. Technika w służbie doktryny. Warszawa 2009.

Pan Tucholski w swojej książce pisze, iż "W roku 1975 12 pułk kolejowy z Tarnowskich Gór wykonał budowę dojazdów kolejowych do obu brzegów rz. Wisły.Od linii PKP Bąkowiec - Wysokie Koło wyprowadzono bocznicę stacyjną ze stacji Wysokie Koło do zachodniego brzegu Wisły. Natomiast do wschodniego brzegu Wisły doprowadzono bocznicę od stacji PKP Puławy Azoty". Przeprawę przez rzekę zmontowano dwa razy - po raz pierwszy w ramach operacji Wisła 75 a po raz drugi Wisła 85 (liczby oznaczają lata w jakich operacje przeprowadzono). W roku 1975 przeprawę pokonał eszelon z czołgami prowadzony przez Ty2-1089 z MD Dęblin, a w 1986 również eszelon z czołgami, ale z ST44 na czele i drugą ST44 na końcu składu (wcześniej dla próby przejechał ST44 z pustymi platformami). Na temat tej przeprawy jest oczywiście napisane trochę więcej, w większości są to szczegóły techniczne. Jest też kilka zdjęć z obu operacji.

Pozdr.
Mariusz

[Mariano]

Dałoby radę zeskanować i wrzucić tu?

Nie mam niestety tej książki, chociaż spróbuję zdobyć.

[Senda]

Dałoby radę zeskanować i wrzucić tu?

Nie mam niestety tej książki, chociaż spróbuję zdobyć.

Niestety, prawa autorskie są święte. Ale polecam http://historyton.pl/catalog/product_info.php?cPath=140&products_id=9890
Warto kupić bo to ciekawa lektura i są opisane również koleje wąskotorowe ( w końcu autor jest miłośnikiem wąskich torów).

[janeczek]

Nie wiem czy jest dostępne archiwum Dziennika Telewizyjnego. W jednym z wydań pokazano przejazd pociągu towarowego przez Wisłę. Jak się nie mylę pociąg był prowadzony przez dwa gagariny, znajdujące się na czele pociągu. Mówię o jesieni 1985 roku.