Portal
Onet pisze o imprezie dla miłośników kolei z przed dokładnie 125 lat. I to porządnej imprezie - z pierdolnięciem!
Widowiskowe zderzenie dwóch pociągówCrash at Crush był jednodniowym festynem w amerykańskim stanie Teksas, który miał miejsce 15 września 1896 r. Dwie lokomotywy zderzyły się czołowo z dużą prędkością. W imprezie wzięło udział około 40 tys. - więcej niż mieszkało w tym czasie w drugim co do wielkości mieście stanu. Nieoczekiwanie uderzenie spowodowało eksplozję obu kotłów silnika, co wywołało deszcz latających odłamków, który zabił dwie osoby i spowodował liczne obrażenia wśród widzów.
Kolej Missouri-Kansas-Texas Railroad (popularnie zwana "Katy") po raz pierwszy dotarła w okolice Crush w latach 80. XIX w., podczas budowy trasy między Dallas i Houston. Wraz z rozwojem kolei, Katy wymieniła swoje 30-tonowe parowozy na nowsze, mocniejsze 60-tonowe, a następnie zaczęła gromadzić zapasy starszych jednostek, dla których kolej nie miała już żadnego zastosowania.
W 1896 r. agent kolejowy Katy, William Crush, postanowił zorganizować pokaz, w którym można by wykorzystać przestarzałe pociągi.
Ogromnym sukcesem okazała się kontrolowana katastrofa lokomotywy zorganizowana wcześniej przez kompanię Columbus and Hocking w Buckeye Park, Ohio, 30 maja 1896 r. Park Buckeye został założony i był własnością kolei, aby zachęcić mieszkańców pobliskiego Columbus do weekendowych wycieczek. Katastrofa lokomotywy została zaplanowana na dzień corocznego otwarcia parku i przyciągnęła około 20 tys. widzów. Chociaż nie pobierano opłat za wstęp, zarabiano na kolejowym ruchu pasażerskim do i z parku.
Crush wyobraził sobie podobne widowisko, które Katy mogłaby zareklamować tysiącom potencjalnych pasażerów. Przełożeni Crush'a zgodzili się na jego propozycję i powierzyli mu kierownictwo nad projektem. Kolej zdecydowała, że impreza będzie bezpłatna, a zyski czerpać będzie ze sprzedaży biletów na specjalne pociągi wycieczkowe, które kursowałyby do tego miejsca. Cena biletu wynosiła 2 dolary (równowartość 62 dolarów w 2020 r.) za bilet w obie strony z dowolnego miejsca w stanie.
Na miejscu wywiercono dwie studnie wodne, postawiono namiot cyrkowy, a także trybunę, trzy trybuny dla mówców, platformę dla reporterów, dwa biura telegraficzne i specjalny skład kolejowy, nad którym gigantyczny znak głosił, że nowe miasto to "Crush, Texas".
Na potrzeby imprezy zbudowano oddzielny, czteromilowy odcinek torów wzdłuż linii kolejowej Katy, aby nie było szansy, by uciekający pociąg znalazł się na głównej linii kolejowej; każdy koniec torów znajdował się na szczycie niskiego wzgórza po przeciwnych stronach doliny w kształcie misy, w której miały się spotkać pociągi. Lokomotywy, które miały być użyte to dwie wycofane z eksploatacji lokomotywy Baldwin.
Środki ostrożnościW przeddzień pokazu urzędnicy kolejowi przeprowadzili test prędkości lokomotyw, aby pomóc przewidzieć dokładny punkt kolizji. Inżynierowie z Katy zapewnili Crush'a, że jego pomysł jest bezpieczny, a w szczególności, że kotły parowozów zostały zaprojektowane tak, aby nie pękły. Nawet w przypadku zderzenia z bardzo dużą prędkością mało prawdopodobne było, aby eksplodowały. Każda lokomotywa ciągnęła za sobą sześć wagonów spiętych łańcuchami, aby zapobiec ich rozłączeniu się podczas zderzenia.
Widzowie mogli podejść maksymalnie na 180 m od toru, ale dziennikarze śledzili kontrolowaną katastrofę z odległości 90 m. Właściciele kompanii kolejowej spodziewali się na pokazie od 20 tys. do 25 tys. osób.
Około godziny 17 dwa pociągi, spotkały się na środku torów, to była chwila dla prasy i fotografów. Następnie zostały one przetoczone do swoich punktów startowych na przeciwległych końcach torów. Inżynierowie i załoga na pokładzie każdego pociągu otworzyli parę do wcześniej ustalonego ustawienia, przejechali dokładnie cztery obroty kół napędowych, a następnie wyskoczyli z pociągów.
W gazecie The Dallas Morning News z 16 września opisano, co stało się potem:
Dźwięk lokomotyw, początkowo słaby i daleki, ale z każdą upływającą sekundą coraz bliższy i wyraźniejszy, był jak zbierająca się siła cyklonu. Zbliżały się coraz bardziej, gwizdki każdego z nich dudniły raz po raz, a torpedy umieszczone na torach wybuchały niemal bez przerwy, jak grzechot muszkietów... Toczyły się z przerażającą szybkością w dół, aż znalazły się w odległości ćwierć mili od siebie. W miarę jak zbliżały się do fatalnego miejsca spotkania, dudnienie narastało, a ryk stawał się coraz głośniejszy.Każdy z pociągów osiągnął prędkość około 72 kilometrów na godzinę w momencie zderzenia. Wkrótce po tym nastąpiła wielka eksplozja.
Trzask, odgłos rozrywanych i rozdzieranych belek, a potem deszcz drzazg... Nastąpiła szybka chwila ciszy, a potem jakby sterowane jednym impulsem oba kotły eksplodowały jednocześnie i powietrze wypełniło się latającymi pociskami z żelaza i stali o rozmiarach od znaczka pocztowego do koła napędowego.
Odłamki zostały wyrzucone w powietrze. Szybko wybuchła panika, tłum odwrócił się i zaczął uciekać. Niektóre z odłamków spadły na widzów, zabijając dwóch i poważnie raniąc co najmniej sześciu innych widzów. Fotograf Jarvis "Joe" Deane z Waco stracił jedno oko.
Z dwóch lokomotyw i dwunastu wagonów pozostała jedynie dymiąca masa połamanego metalu i drewna, z wyjątkiem jednego wagonu z tyłu każdego pociągu, które pozostały nietknięte. Obie lokomotywy zostały całkowicie rozerwane i zamiast unieść się w powietrze, zostały zgniecione w harmonijkę.
Skutki wypadkuHistoria tej tragedii trafiła na pierwsze strony gazet, a Crush został natychmiast zwolniony, jednak przywrócono go do pracy już następnego dnia, gdzie kontynuował pracę aż do emerytury. Katy szybko uregulowała kilka spraw sądowych z rodzinami ofiar, przekazując im gotówkę i dożywotnie bilety kolejowe; poszkodowany fotograf otrzymał odszkodowanie w wysokości 10 tys. dolarów (równowartość 311 tys. w 2020 r.).
Mimo że wypadek zakończył się tragedią, Katy odniosła ogromne korzyści. Mimo katastrofy wiele linii kolejowych w kolejnych latach kontynuowało inscenizację zderzeń lokomotyw.
i... Rp 1:
